Het is vaak voor de wet verplicht, en niet zonder reden: een fietshelm met keurmerk. Dat geldt voor fietsers die zich verplaatsen op de snelle e-bike of speed pedelec, op de bromfiets en ook op de iets minder snelle snorfiets. Welke fietshelm keurmerken zijn er en wat houden ze in? Lees hier wat EN 1078, EN 1080 en NTA 8776 inhoudt. En ook wat je nog méér kunt doen om de veiligheid van een fietshelm met keurmerk volledig te benutten.
Gecertificeerde fietshelmen zijn er 1) specifiek voor kinderen op een kinderfiets, 2) voor volwassenen op een traditionele fiets, en 3) voor volwassenen op een extra snelle fiets met hulpmotor. Denk bij het laatste aan de e-bike, de snellere speedpedelec en de snorfiets; de wat lichtere variant van een brommer. Voor laatstgenoemde gemotoriseerde tweewielers – de speedpedelec en snorfiets – is een fietshelm met keurmerk zelfs verplicht.
Wettelijke verplichting in Nederland en EU
Per 1 januari 2023 is de helmplicht voor snorscooters en snorfietsen voor heel Nederland én de EU een feit. De helmplicht voor speedpedelecs was al ingevoerd op 1 januari 2017. Voor deze snelle bikes zijn sindsdien alleen fietshelmen met het keurmerk NTA 8776 toegestaan. Voor op gewone fietsen geldt in Nederland géén helmplicht, maar er zijn wel keurmerken voor de bijbehorende fietshelmen. Deze garanderen de belangrijkste veiligheidsnormen.
De reden voor het bestaan van de fietshelm keurmerken EN 1078, EN 1080 en NTA 8776 laat zich niet moeilijk raden. Het dragen van een goedgekeurde snorfietshelm of speedpedelec-helm voorkomt (ernstig) hoofdletsel bij ongelukken. Zo heeft Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) becijferd dat dragers van een helm op de motorfiets bijna 70 procent minder kans op ernstig hoofdletsel hebben, en ongeveer 40 procent minder kans op dodelijk letsel. Een snorfiets of speedpedelec gaat minder hard, maar ook daar zijn de cijfers navenant aanzienlijk. Zo haalt de speedpedelec snelheden tot 45 kilometer per uur, en dat is bij een onbeschermd hoofd feitelijk een onverantwoord risico.
Het juiste advies is: kies een helm die voldoet aan de Europese norm voor veilige fietshelmen. Het dragen van een fietshelm met keurmerk EN 1078 of EN 1080 is niet wettelijk verplicht, het dragen van een fietshelm met keurmerk NTA 8776 op een snorfiets of speedpedelec zoals gezegd wel. Hoe dan ook, in alle gevallen heb je hiermee een veilige fietshelm te pakken, voor het type tweewieler waarmee je je verplaatst.
Het keurmerk EN 1078 geeft aan dat de fietshelm aan de minimale eisen van veiligheid en bescherming voldoet, voor verplaatsing op een traditionele fiets voor volwassenen. Deze Europese norm bestaat al sinds 1997 (bron: Wikipedia) en is sindsdien meerdere malen herzien. De gebruikte testmethoden om een fietshelm te kunnen certificeren voor EN 1078, gelden ook voor helmen voor rolschaatsen en skateboards. Elementen die hierbij aan bod komen, zijn:
Gebruikte testmethoden
Om dit te meten worden testmethoden gebruikt zoals botsingen en vallen op verschillende snelheden, hoogten, ondergronden en vanuit verschillende valrichtingen. Zo worden de botssnelheden en -impacts gemeten die aan de vastgestelde normen moeten voldoen. Ook wordt het bevestigingsmechanisme van de fietshelm blootgesteld aan een genormeerde dynamische kracht. Voorbeelden hiervan zijn de bestandheid bij een valsnelheid van ongeveer 20 kilometer per uur op een vlakke ondergrond en ongeveer 17 kilometer per uur op een niet-vlakke ondergrond, zoals de rand van een trottoir. Het doel hiervan is om meerdere soorten vallen na te bootsen, zoals bij een eenzijdig ongeluk dan wel botsing met een ander. Bron: swov.nl
Het fietshelm met keurmerk EN 1080 is er voor kinderen en kinderfietsen. De testmethoden en gestelde normen komen overeen met die van het EN 1078 keurmerk voor volwassenen. Die normen kun je in de tekst hierboven lezen. Het verschil tussen beide keurmerken zit ‘m grotendeels in de beoordeling van de bevestigingsmethode. Dat zit zo: aangezien kinderen kleiner zijn, is de kans op wurging of verstikking aanwezig als de kinband niet tijdig los zou schieten. Blijft het kind op de fiets ergens achter hangen, dan moet deze bevestigingsband loskomen (uiteraard in tegenstelling tot wanneer het kind een val van de kinderfiets maakt). Een methode hiervoor is de magneetsluiting (zie afbeelding).
Het keurmerk NTA 8776 gaat verder dan de EN 1078 en EN 1080. Fietshelmen voor snorfietsen en de snelste e-bikes (speedpedelecs) moeten immers goed beschermen bij hogere snelheden, met hogere valsnelheden en dus méér impact. Kenmerkend zijn de bescherming van een groter deel van het hoofd, inclusief een groter (lager) gedeelte aan de achterzijde (richting de nek) en de kwetsbare slapen. De fietshelm met keurmerk NTA 8776 is verder altijd voorzien van een vizier en betere ventilatie, terwijl het absorptievermogen en de schokbestendigheid ten opzichte van gewonere helmen veel beter zijn.
Nieuwste technologie
Dit laatste kan in de vorm van extra dik schuim, een dikker schild, een EPS laag en/of gebruik van de nieuwste technologie voor fietshelmen: MIPS. Helmen die zijn uitgerust met MIPS (afkorting van ‘Multi-directional Impact Protection System’) hebben een binnenschaal die licht draaibaar is ten opzichte van de buitenschaal. Het idee hierachter is dat de NTA 8776 helm beter beschermt bij een glijdende val.
Bron: NEN / NEN certificaat
‘Zo sterk als de zwakste schakel’. Dat fenomeen geldt zelfs voor de meest veilige fietshelmen met keurmerk. Concreet houdt dit in dat je zeker óók een wettelijk goedgekeurde fietshelm moet gebruiken zoals het hoort.
Het juiste gebruik van een fietshelm begint met het opmeten van de juiste maat.
Kort gezegd komt de pasvorm – zeker bij een kinderfietshelm – nauw, wil het én goed zitten én veilig dienstdoen. In andere woorden, de pasvorm moet kloppen om optimaal te profiteren van de veiligheid van de fietshelm met veiligheidscertificaat. Dit goed voor elkaar hebben, is een kwestie van even op de goede manier de hoofdomtrek meten. Vervolgens zorg je voor (slechts) een klein beetje speling, zodat de helm aanvoelt als een tweede huid, en niet knelt.
Koop een kinderhelm niet op de groei want een te grote fietshelm is uit den boze.
We hebben er een apart artikel over geschreven en dat vind je hier:
Zo meet je een fietshelm aan zodat deze én comfortabel én veilig zit.
Tips
Andere tips voor langdurig en veilig gebruik van een goede fietshelm met keurmerk? Zorg allereerst voor goed onderhoud. Bijvoorbeeld door deze bij niet-gebruik thuis aan de binnenzijde ‘open’ neer te leggen, indien de binnenzijde klam is. Zo kan de helm goed ventileren. Leg de helm ook niet te lang vol in de zon, want dat kan op de langere termijn het materiaal aantasten. Realiseer je ook dat als je - onverhoopt - met de fietshelm een val hebt meegemaakt, deze automatisch aan vervanging toe is. Vooral dit laatste is belangrijk, want na een val zal ook een fietshelm met keurmerk niet meer afdoende beschermen (!).
Vanzelfsprekend mag een fabrikant alléén het fietshelm keurmerk NTA 8776 op de helm en in de handleiding vermelden, als deze het officiële positieve testresultaat heeft behaald. De fabrikant kan een dergelijke test aanvragen (en ervoor betalen) bij de bijbehorende organisatie zonder winstoogmerk. Hieraan zijn internationale, grote spelers en belanghebbenden in de fietsbranche verbonden. De bekendste merkfabrikanten en leveranciers van de fietshelmen met keurmerk verkopen hun producten via onder meer www.fietsparadijs.com. In deze webshop zijn de gecertificeerde helmen met de keurmerken EN 1078, EN 1080 en NTA 8776 voorradig, voordelig én in veel varianten te koop.
Noot: elke fietshelm met keurmerk EN 1078, EN 1080 of NTA 8776 voldoet aan de genormeerde beschermings- en veiligheidseisen. De goedkope merken en modellen evengoed als de duurdere. Een prijsverschil kan echter wel duiden op een betere algehele productkwaliteit en levensduur en/of op de aanwezigheid van luxere eigenschappen.
€37,95
€84,95 €64,95
€44,95
€224,95
Fietsparadijs.com
Wij worden door klanten beoordeeld met een 9,4 van 10 gebaseerd op reviews.