Fatbike letsel: niet te missen cijfers

• Geplaatst op 12 Juni 2024

De fatbike heeft in zijn korte bestaan al heel wat teweeggebracht.

De fatbike heeft in zijn korte bestaan al heel wat teweeggebracht. Van een enorme populariteit, naar hoge diefstalstatistieken en nu ook: schrikbarende ongevallencijfers.

VeiligheidNL, kenniscentrum voor letselpreventie, trekt aan de fatbike-bel. De cijfers van 2023 en begin 2024 in het centrale Letsel Informatie Systeem (LIS) zijn steeds vaker gerelateerd aan dit nog nieuwe type vervoermiddel waarbij het dragen van een helm niet verplicht is. Maar dat het in de ogen van velen, gezien de hoge snelheden, wel zou moeten zijn.

Fatbike ongelukken: snelle opwaartse trend

Het aantal Spoedeisende Hulp (SEH) behandelingen als gevolg van een verkeersongeval met een fatbike, geeft helaas geen ruimte voor onduidelijkheden. Van een totaalaantal registraties van zeven (in 2022) naar 59 (in 2023) naar nu al 33 – in de eerste vier maanden van het jaar 2024. Dat is een snelle opwaartse trend, meldt Kenniscentrum VeiligheidNL.

Alarmerend
Deze aantallen lijken nog niet groot, maar zijn in verhouding wel alarmerend, waarschuwt VeiligheidNL. Eerder al leidden enigszins vergelijkbare cijfers van ongelukken onder jongeren met (andere soorten) e-bikes, in de periode daarna tot een opvallend sterke stijging. Precies hetgeen het Kenniscentrum nu voor de fatbike wil helpen voorkomen.

Fatbike vaak ook zijdelings betrokken
Bovendien zijn de werkelijke cijfers van ongelukken met fatbikes met letsel tot gevolg, zeer waarschijnlijk hoger, omdat lang niet al deze gevallen officieel gemeld zijn. Daarnaast is de fatbike óók bij veel ongelukken met andere voertuigen, op zijn minst zijdelings, betrokken.

Veel 10- tot 14-jarige jongeren betrokken

Kijkend naar de leeftijden van betrokkenen, ziet het centrum een sterke vertegenwoordiging van de nog jonge groep 10- tot 14-jarigen. Verder was in 2024 het jongste slachtoffer 4 jaar, het oudste 64. Het letsel waarbij een fatbike betrokken was, was in zowel 2023 als 2024 in méér dan de helft het gevolg van een eenzijdig ongeval. Meestal een ongeval zonder botsing ook met een persoon of object. In echter één op de drie gevallen was sprake van een botsing met een andere verkeersdeelnemer, vaak een auto.

Fatbike ongelukken: veel sprake van hoofdletsel (én hersenletsel)

Belangrijke overige cijfers die het Letsel Informatie Systeem (LIS) geeft, hebben betrekking op het type letsel. Daaruit blijkt dat letsels aan het hoofd onder fatbike-rijders relatief vaak voorkomt. Concreter: in 2023 ontvingen ongeveer twee op de vijf slachtoffers een behandeling voor hoofdletsel. En ongeveer een op de drie zelfs voor hersenletsel, waarvan méér dan de helft zelfs gediagnosticeerd is met ernstig schedel/hersenletsel.

Helm op de fatbike? Niet verplicht, wel heel verstandig
Het bovenstaande is mede het gevolg van het ontbreken van de helmplicht voor op de fatbike. Dat was en is juist één van de redenen voor de grote populariteit van dit type snelle fiets met hulpmotor. De gevolgen zijn voor velen echter desastreus. Gezien genoemde risico’s is het dragen van een helm op de fatbike dan ook absoluut een verstandige keus.

Algeheel fatbike verbod?
VeiligheidNL pleit hoe dan ook voor een algeheel verbod op fatbikes voor jongeren onder de 16. Verder doet ze aan ouders de dringende oproep geen fatbikes voor hun kinderen aan te schaffen. Deze jonge doelgroep is onvoldoende in staat risico's in te schatten, zo citeren wij het kenniscentrum, waardoor zij vanzelf óók risico’s nemen voor andere weggebruikers.